Στο πρώτο μέρος του άρθρου είδαμε πώς η ποιότητα του δεσμού που αναπτύσσει το παιδί με τον γονέα επηρεάζει την μετέπειτα ψυχοσυναισθηματική του ανάπτυξη και πώς ο ανασφαλής δεσμός παρεμποδίζει τον ομαλό αποχωρισμό του παιδιού από τον γονέα. Στη συνέχεια θα δούμε αναλυτικά με ποιο τρόπο γίνεται η σταδιακή αυτονόμηση του ατόμου και ποιοι παράγοντες ενδέχεται να λειτουργήσουν επιβαρυντικά ή διορθωτικά σε αυτή την διαδικασία.
Σύμφωνα με την ψυχαναλύτρια Margaret Mahler, η διαδικασία αυτή γίνεται σταδιακά. Το βρέφος όταν έρχεται στη ζωή, δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως διαφορετικό από τον Άλλον. Για τους έξι πρώτους μήνες της ζωής το βρέφος διανύει μια φυσιολογική «συμβιωτική φάση», όπου εκείνο και η μητέρα του γίνονται αντιληπτοί σαν μια ενότητα και τα όρια Εαυτού-Άλλου απουσιάζουν. Είναι μέσα από την διαδικασία της διαφοροποίησης και της εξατομίκευσης που το βρέφος θα αρχίσει σταδιακά να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ξεχωριστό από την μητέρα, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.
- Διαδικασία αποχωρισμού και εξατομίκευσης
Σύμφωνα με την ψυχαναλύτρια Margaret Mahler, η διαδικασία αυτή γίνεται σταδιακά. Το βρέφος όταν έρχεται στη ζωή, δεν αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως διαφορετικό από τον Άλλον. Για τους έξι πρώτους μήνες της ζωής το βρέφος διανύει μια φυσιολογική «συμβιωτική φάση», όπου εκείνο και η μητέρα του γίνονται αντιληπτοί σαν μια ενότητα και τα όρια Εαυτού-Άλλου απουσιάζουν. Είναι μέσα από την διαδικασία της διαφοροποίησης και της εξατομίκευσης που το βρέφος θα αρχίσει σταδιακά να αντιλαμβάνεται τον εαυτό του ως ξεχωριστό από την μητέρα, με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά.